Historia Aresztu Śledczego w Zielonej Górze sięga 13 kwietnia 1840 roku, w którym to wmurowany został kamień węgielny pod nowy budynek. Pierwsi aresztanci zostali umieszczeni w nowym budynku już niespełna dwa lata później. W czasie działań wojennych dotychczasowy budynek został niemal doszczętnie spalony. Wówczas areszt został przeniesiony do centrum miasta. Szybko okazało się, że areszt w centrum miasta nie pomieści dużej liczby więźniów dlatego podjęto decyzję o odbudowie zniszczonego budynku. Odbudowany w 1950 roku obiekt przeznaczony dla około tysiąca aresztantów, nie był skanalizowany i do żadnego z pomieszczeń nie doprowadzono wtedy wody. 

Kolejne lata funkcjonowania zielonogórskiego aresztu wiążą się z najbardziej mrocznymi tajemnicami skrywanymi za jego murami. W okresie stalinizmu władza ludowa swoich wrogów traktowała bardzo okrutnie. Po utworzeniu województwa zielonogórskiego w mieście zaczął funkcjonować Rejonowy Sąd Wojskowy. Na terenie całego województwa od 1946 roku zasądzono 55 kar śmierci, z czego 30 wyroków wykonano. Sąd zielonogórski, który funkcjonował do 1954 roku, wydał dziewięć takich wyroków, z czego przynajmniej sześć wykonano w więzieniu przy ul. Łużyckiej. Dzisiaj nie wiadomo, jak przebiegały egzekucje i gdzie pochowano zwłoki skazańców, którymi zajmował się Urząd Bezpieczeństwa. Władze ukrywały takie informacje.

W 1954 roku dobudowano gmach administracyjny oraz zabudowania gospodarcze. W takim kształcie areszt dotrwał do lat siedemdziesiątych, funkcjonując jako więzienie centralne. W latach siedemdziesiątych zdecydowano się na kolejny, tym razem dość gruntowny remont. Do cel doprowadzono wodę i skanalizowano je, natomiast w budynku penitencjarnym dobudowano czwartą kondygnację. Od 1996 roku areszt wraz z trzema innymi jednostkami znajdującymi się w południowej części województwa lubuskiego znalazł się w Okręgowym Inspektoracie Służby Więziennej w Poznaniu.

W 2006 roku stare budynki gospodarcze na terenie znajdującym się w obrębie jednostki zostały zmodernizowane i zaadoptowane na 12 kolejnych cel mieszkalnych. W ten sposób powstał wydzielony oddział dla skazanych zakwalifikowanych do odbywania kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym typu półotwartego z miejscami dla 54 osadzonych, boiskiem i własnym placem spacerowym. Obecnie przebywają tam skazani pierwszy raz odbywający karę pozbawienia wolności, o umiarkowanym stopniu demoralizacji oraz skazani, którzy w toku odbywania kary wykazali się pozytywnym zachowaniem oraz zaangażowaniem w pracę nad swoimi deficytami.

W ostatnim czasie w ramach "Programu modernizacji Służby Więziennej w latach 2017-2020" prowadzone były prace, obejmujące wykonanie termomodernizacji głównego budynku penitencjarnego oraz przebudowę kompleksu placów spacerowych. Obecnie prowadzone są prace obejmujące całkowite wyburzenie starych, szpetnych murów aresztu i wybudowanie nowych o konstrukcji żelbetowej. Pierwszy etap prac zakłada wyburzenie murów w najbardziej newralgicznym miejscu, jakim jest ruchliwe skrzyżowanie, po którym nierzadko poruszają się ciężkie pojazdy. 

- Mur ma już swoje lata i wymaga szeregu prac, aby spełniał swoją rolę. Chcemy, żeby prace budowlane zakończyły się jak najszybciej, przewidujemy, że potrwa to trzy miesiące. W miejsce starego muru odlana zostanie konstrukcja żelbetowa. - podaje kpt. Przemysław Kierzek, Rzecznik Prasowy Dyrektora Aresztu Śledczego w Zielonej Górze.

Okoliczni mieszkańcy mogą spać spokojnie, gdyż na teren budowy nie ma wstępu żaden z osadzonych. Rozstawione zostały dodatkowe zabezpieczenia a służba więzienna nieustannie nadzoruje fragment budowanego obiektu. Prace przy sprzyjających warunkach pogodowych potrwają 2 miesiące. Dalsze etapy inwestycji nie będą już tak uciążliwe dla kierowców oraz pieszych.

Na podstawie: sw.gov.pl